بخوان بنام گل سرخ

بخوان بنام گل سرخ

فریدون‭ ‬مشیری‭ ‬شاعر‭ ‬معاصر‭ ‬در‭ ‬شهریور‭ ‬سال‭ ‬۱۳۰۵‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬به‭ ‬دنیا‭ ‬آمد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬آبان‭ ‬سال‭) ‬۱۳۷۹‭ ‬اکتبر‭ ‬سال‭ ‬(۲۰۰۰‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬درگذشت‭. ‬شعر‭ ‬مشیری‭ ‬از‭ ‬زبان‭ ‬عبدالحسین‭ ‬زرین‌کوب‭ ‬این‭ ‬گونه‭ ‬به‭ ‬رشته‭ ‬وصف‭ ‬درمی‌آید‭:‬

‭ ‬‮«‬در‭ ‬طی‭ ‬سال‌ها‭ ‬شاعری،‭ ‬فریدون‭ ‬از‭ ‬میان‭ ‬هزاران‭ ‬فراز‭ ‬و‭ ‬نشیب‭ ‬روز،‭ ‬از‭ ‬میان‭ ‬هزاران‭ ‬شور‭ ‬و‭ ‬هیجان‭ ‬و‭ ‬رنج‭ ‬و‭ ‬درد‭ ‬هرروزینه‭ ‬آنچه‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬روز‭ ‬تعلق‭ ‬دارد،‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬روزگاران‭ ‬می‌سپارد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬قلمرو‭ ‬افسانه‌های‭ ‬قرون‭ ‬روانه‭ ‬می‌کند‭. ‬چهل‭ ‬سالی‭ ‬–‭ ‬بیش‭ ‬و‭ ‬کم‭ ‬–‭ ‬هست‭ ‬که‭ ‬او‭ ‬با‭ ‬همین‭ ‬زبان‭ ‬بی‌پیرایه‭ ‬خویش،‭ ‬واژه‭ ‬واژه‭ ‬با‭ ‬هم‌زبانان‭ ‬خویش‭ ‬همدلی‭ ‬دارد‮…‬‭ ‬زبانی‭ ‬خوش‌آهنگ،‭ ‬گرم‭ ‬و‭ ‬دلنواز،‭ ‬خالی‭ ‬از‭ ‬پیچ‭ ‬و‭ ‬خم‌های‭ ‬بیان‭ ‬ادیبانه‭ ‬شاعران‭ ‬دانشگاه‌پرورد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬حال‭ ‬خالی‭ ‬از‭ ‬تأثیر‭ ‬ترجمه‌های‭ ‬شتاب‌آمیز‭ ‬شعرهای‭ ‬آزمایشی‭ ‬نو‭ ‬راهان‭ ‬غرب‭.‬‮»‬

[نقل‭ ‬از‭ ‬ویکی‌پدیا،‭ ‬منبع‭ ‬‮«‬به‭ ‬نرمی‭ ‬باران»،‭ ‬ص‭[۱۱۱‮‬

برای‭ ‬بزرگداشت‭ ‬سالگرد‭ ‬سفر‭ ‬ابدی‭ ‬این‭ ‬شاعر،‭  ‬در‭ ‬این‭ ‬شماره‭ ‬دو‭ ‬شعر‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬آورده‌ایم‭.‬

ستوه

در‭ ‬کجای‭ ‬این‭ ‬فضای‭ ‬تنگ‭ ‬بی‌آواز

من‭ ‬کبوترهای‭ ‬شعرم‭ ‬را‭ ‬دهم‭ ‬پرواز؟

شهر‭ ‬را‭ ‬گویی‭ ‬نفس‭ ‬در‭ ‬سینه‭ ‬پنهان‭ ‬است‭.‬

شاخسار‭ ‬لحظه‌ها‭ ‬را‭ ‬برگی‭ ‬از‭ ‬برگی‭ ‬نمی‌جنبد‭.‬

آسمان‭ ‬در‭ ‬چاردیوار‭ ‬ملال‭ ‬خویش‭ ‬زندانی‭ ‬است‭.‬

روی‭ ‬این‭ ‬مرداب،‭ ‬یک‭ ‬جنبنده‭ ‬پیدا‭ ‬نیست‭!‬

آفتاب‭ ‬از‭ ‬اینهمه‭ ‬دلمردگی‌ها‭ ‬روی‌گردان‭ ‬است‭.‬

بال‭ ‬پرواز‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬بسته‭ ‬است‭.‬

هر‭ ‬صدایی‭ ‬را‭ ‬زبان‭ ‬بسته‭ ‬است‭.‬

زندگی‭ ‬سردرگریبان‭ ‬است‭!‬

ای‭ ‬قناری‌های‭ ‬شیرینکار،

آسمان‭ ‬شعرتان‭ ‬از‭ ‬نغمه‌ها‭ ‬سرشار‭!‬

ای‭ ‬خروشان‭ ‬موج‌های‭ ‬مست،

آفتاب‭ ‬قصه‌هاتان‭ ‬گرم‭!‬

چشمۀ‭ ‬آوازتان‭ ‬تا‭ ‬جاودان‭ ‬جوشان‭!‬

شهر‭ ‬من‭ ‬می‌میرد‭ ‬و‭ ‬هنگام‭ ‬مرگش‭ ‬نیست

زیستن‭ ‬را‭ ‬–‭ ‬در‭ ‬چنین‭ ‬آلودگی‌ها‭ ‬–‭ ‬زاد‭ ‬و‭ ‬برگش‭ ‬نیست

ای‭ ‬تپش‌های‭ ‬دل‭ ‬بی‌تاب‭ ‬من،

ای‭ ‬سرود‭ ‬بیگناهی‌ها،

ای‭ ‬تمناهای‭ ‬سرکش،

ای‭ ‬غریو‭ ‬تشنگی‌ها،

در‭ ‬کجای‭ ‬این‭ ‬ملال‌آباد

من‭ ‬سرودم‭ ‬را‭ ‬کنم‭ ‬فریاد؟

در‭ ‬کجای‭ ‬این‭ ‬فضای‭ ‬تنگ‭ ‬بی‌آواز

من‭ ‬کبوترهای‭ ‬شعرم‭ ‬را‭ ‬دهم‭ ‬پرواز؟

‭ ‬‮«‬فریدون‭ ‬مشیری‭ ‬–‭ ‬بهار‭ ‬را‭ ‬باور‭ ‬کن،‭ ‬مجموعه‭ ‬اشعار،‭ ‬انتشارات‭ ‬نیل‮»‬

کوچه

بی‭ ‬تو،‭ ‬مهتاب‭ ‬شبی‭ ‬باز‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬کوچه‭ ‬گذشتم،

همه‭ ‬تن‭ ‬چشم‭ ‬شدم‭ ‬خیره‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬تو‭ ‬گشتم،

شوق‭ ‬دیدار‭ ‬تو‭ ‬لبریز‭ ‬شد‭ ‬از‭ ‬جام‭ ‬وجودم،

شدم‭ ‬آن‭ ‬عاشق‭ ‬دیوانه‭ ‬که‭ ‬بودم‭!‬

در‭ ‬نهانخانۀ‭ ‬جانم‭ ‬گل‭ ‬یاد‭ ‬تو‭ ‬درخشید

باغ‭ ‬صد‭ ‬خاطره‭ ‬خندید،

عطر‭ ‬صد‭ ‬خاطره‭ ‬پیچید‭.‬

یادم‭ ‬آمد‭ ‬که‭ ‬شبی‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬کوچه‭ ‬گذشتیم

پر‭ ‬گشودیم‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬خلوت‭ ‬دلخواسته‭ ‬گشتیم

ساعتی‭ ‬بر‭ ‬لب‭ ‬آن‭ ‬جوی‭ ‬نشستیم

تو‭ ‬همه‭ ‬راز‭ ‬جهان‭ ‬ریخته‭ ‬در‭ ‬چشم‭ ‬سیاهت

من‭ ‬محو‭ ‬تماشای‭ ‬نگاهت

آسمان‭ ‬صاف‭ ‬و‭ ‬شب‭ ‬آرام

بخت‭ ‬خندان‭ ‬و‭ ‬زمان‭ ‬رام

خوشۀ‭ ‬ماه‭ ‬فرو‭ ‬ریخته‭ ‬در‭ ‬آب

شاخه‌ها‭ ‬دست‭ ‬برآورده‭ ‬به‭ ‬مهتاب

شب‭ ‬و‭ ‬صحرا‭ ‬و‭ ‬گل‭ ‬و‭ ‬سنگ

همه‭ ‬دل‭ ‬داده‭ ‬به‭ ‬آواز‭ ‬شباهنگ‭…‬

یادم‭ ‬آید‭: ‬تو‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬گفتی‭:‬

‮«‬ازین‭ ‬عشق‭ ‬حذر‭ ‬کن‭!‬

لحظه‌ای‭ ‬چند‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬آب‭ ‬نظر‭ ‬کن

آب،‭ ‬آئینۀ‭ ‬عشق‭ ‬گذران‭ ‬است

باش‭ ‬فردا،‭ ‬که‭ ‬دلت‭ ‬با‭ ‬دگران‭ ‬است‭!‬

تا‭ ‬فراموش‭ ‬کنی،‭ ‬چندی‭ ‬ازین‭ ‬شهر‭ ‬سفر‭ ‬کن‭!‬‮»‬

با‭ ‬تو‭ ‬گفتم‭:‬

‮«‬حذر‭ ‬از‭ ‬عشق؟

ندانم

سفر‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬تو؟

هرگز‭ ‬نتوانم

روز‭ ‬اول‭ ‬که‭ ‬دل‭ ‬من‭ ‬به‭ ‬تمنای‭ ‬تو‭ ‬پر‭ ‬زد،

چون‭ ‬کبوتر‭ ‬لب‭ ‬بام‭ ‬تو‭ ‬نشستم،

تو‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬سنگ‭ ‬زدی،‭ ‬من‭ ‬نه‭ ‬رمیدم،‭ ‬نه‭ ‬گسستم‮»‬

باز‭ ‬گفتم‭ ‬که‭: ‬‮«‬تو‭ ‬صیادی‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬آهوی‭ ‬دشتم

تا‭ ‬به‭ ‬دام‭ ‬تو‭ ‬درافتم،‭ ‬همه‭ ‬جا‭ ‬گشتم‭ ‬و‭ ‬گشتم

حذر‭ ‬از‭ ‬عشق‭ ‬ندانم

سفر‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬تو‭ ‬هرگز‭ ‬نتوانم،‭ ‬نتوانم‭…!‬‮»‬

اشکی‭ ‬از‭ ‬شاخه‭ ‬فرو‭ ‬ریخت

مرغ‭ ‬شب‭ ‬نالۀ‭ ‬تلخی‭ ‬زد‭ ‬و‭ ‬بگریخت‭!‬

اشک‭ ‬در‭ ‬چشم‭ ‬تو‭ ‬لرزید،

ماه‭ ‬بر‭ ‬عشق‭ ‬تو‭ ‬خندید،

یادم‭ ‬آید‭ ‬که‭ ‬دگر‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬جوابی‭ ‬نشنیدم،

پای‭ ‬در‭ ‬دامن‭ ‬اندوه‭ ‬کشیدم،

نگسستم،‭ ‬نرمیدم‭.‬

رفت‭ ‬در‭ ‬ظلمت‭ ‬غم،‭ ‬آن‭ ‬شب‭ ‬و‭ ‬شب‌های‭ ‬دگر‭ ‬هم،

نه‭ ‬گرفتی‭ ‬دگر‭ ‬از‭ ‬عاشق‭ ‬آزرده‭ ‬خبر‭ ‬هم،

نه‭ ‬کنی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬کوچه‭ ‬گذر‭ ‬هم،

بی‭ ‬تو،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬چه‭ ‬حالی‭ ‬من‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬کوچه‭ ‬گذشتم‭!‬

    ‬‮«‬فریدون‭ ‬مشیری‭ ‬–‭ ‬پرواز‭ ‬با‭ ‬خورشید،‭ ‬برگزیده‭ ‬اشعار‮»‬

علی‭ ‬صالحی‭ ‬شاعر‭ ‬و‭ ‬نویسنده‭ ‬معاصر‭ ‬ایرانی‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۳۳۴‭ ‬در‭ ‬ایذه‭ ‬در‭ ‬استان‭ ‬خوزستان‭ ‬به‭ ‬دنیا‭ ‬آمده‭ ‬است‭.‬

من‭ ‬اهل‭ ‬دنیایم‭ ‬

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬آدمی‭ ‬را

با‭ ‬نیمی‭ ‬از‭ ‬سبزی‭ ‬ستاره‭ ‬و‭ ‬نیمی‭ ‬از‭ ‬طهارت‭ ‬آب‌ها‭ ‬می‌بینیم

آنجا‭ ‬همه‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬زبان،‭ ‬زبان‭ ‬سادگی‭ ‬می‌آموزیم

گل‌ها‭ ‬با‭ ‬زبان‭ ‬تو‭ ‬می‌خندند

و‭ ‬تو‭ ‬در‭ ‬دایره‭ ‬المعارف‭ ‬مهربانی‭ ‬به‭ ‬جستجوی‭ ‬راز‭ ‬نیلوفران‭ ‬می‌گردی

خورشید‭ ‬هم‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬غروب‭ ‬هزار‭ ‬هزار‭ ‬ستاره‭ ‬برای‭ ‬تو‭ ‬می‌چیند

تا‭ ‬مبادا‭ ‬شب‭ ‬از‭ ‬تنهایی‭ ‬دست‌هایت‭ ‬پریشان‭ ‬شوی

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬جهان،‭ ‬کودکستان‭ ‬بی‭ ‬در‭ ‬و‭ ‬دروازه‌ای‭ ‬خواهد‭ ‬شد

آن‭ ‬جا‭ ‬هر‭ ‬کسی‭ ‬وظیفه‭ ‬ی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬الف‭ ‬تا‭ ‬ی‭ ‬به‭ ‬نیکی‭ ‬و‭ ‬راستی‭ ‬آموخته‭ ‬است

یکی‭ ‬مهربانی‭ ‬را‭ ‬نقاشی‭ ‬می‌کند

دیگری‭ ‬گل‌ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خانه‭ ‬ی‭ ‬نور‭ ‬می‌خواند

و‭ ‬سومی‭ ‬مشغول‭ ‬سرودن‭ ‬ستاره‭ ‬می‌شود

آنجا‭ ‬از‭ ‬نام‭ ‬و‭ ‬نشان‭ ‬و‭ ‬قبیله‭ ‬خبری‭ ‬نیست

و‭ ‬نه‭ ‬هم‭ ‬همه‭ ‬را

همه‭ ‬هم‭ ‬را

عزیزم‭ ‬عزیزم‭ ‬صدا‭ ‬می‌زنند

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬کودکان‭ ‬برای‭ ‬تماشای‭ ‬کلکسیون‭ ‬کینه‭ ‬به‭ ‬موزه‭ ‬می‌روند

تا‭ ‬از‭ ‬جهالت‭ ‬پیشینیان‭ ‬خود‭ ‬با‭ ‬خبر‭ ‬شوند‭ .‬

آن‭ ‬روز‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬درخت‭ ‬بی‭ ‬ثمر‭ ‬تنهایی‭ ‬کنار‭ ‬هر‭ ‬کوچه‭ ‬شکوفه‌های‭ ‬بهار‭ ‬و‭ ‬برکت‭ ‬و‭ ‬بیداری‭ ‬می‌روید

و‭ ‬هر‭ ‬کودکی‭ ‬هزاران‭ ‬هزار‭ ‬مادر‭ ‬مهربان‭ ‬دارد

و‭ ‬هر‭ ‬مادر‭ ‬هزاران‭ ‬هزار‭ ‬شیر‭ ‬خواره‌ی‭ ‬زیباتر‭ ‬از‭ ‬غزل

آن‭ ‬روز‭ ‬عاشق‭ ‬عاشقان‭ ‬به‭ ‬زمین‭ ‬می‌آید‭ ‬و‭ ‬صاحب‭ ‬خانه‌ای‭ ‬خواهد‭ ‬شد

شاید‭ ‬هم‭ ‬عاشق‭ ‬دختری‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬تحت‭ ‬تاثیر‭ ‬منظومه‌های‭ ‬من

غزل‭ ‬می‌گوید

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬کوچه‌ها‭ ‬و‭ ‬کپرها‭ ‬و‭ ‬پارک‌ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬ستاره‭ ‬و‭ ‬صلح‭ ‬و‭ ‬سعادت‭ ‬می‌خوانند

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬دنیا،‭ ‬دنیای‭ ‬شور‭ ‬و‭ ‬نماز‭ ‬و‭ ‬نیایش‭ ‬است

نیایش‭ ‬بهار‭ ‬و‭ ‬برکت‭ ‬و‭ ‬بیداری

نیایش‭ ‬تو‭ ‬ای‭ ‬شکوهمند‭ ‬بی‭ ‬خلل

ای‭ ‬مهر‭ ‬و‭ ‬ماه

عشق‭ ‬لایزال

محبوب‭ ‬مطمئن

ای‭ ‬نیایش‭ ‬نیکی

شاعر

ای‭ ‬مصلح

انسان

روزی‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬دیدن‭ ‬جغرافیای‭ ‬جهان‭ ‬می‌رویم

تا‭ ‬به‭ ‬خط‌بندی‭ ‬‮«‬این‭ ‬مال‭ ‬من‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬مال‭ ‬تو‮»‬‭ ‬بخندیم

آن‭ ‬روز‭ ‬چشمان‭ ‬مردم‭ ‬اروپا‭ ‬را‭ ‬تنگ‭ ‬و‭ ‬بادامی‭ ‬خواهیم‭ ‬دید

و‭ ‬گیسوان‭ ‬غرب‌های‭ ‬خاور‭ ‬دور‭ ‬به‭ ‬زردی‭ ‬کاه‭ ‬خواهند‭ ‬درخشید

و‭ ‬اگر‭ ‬کودکی‭ ‬بپرسدت‭ ‬مثلا‭ ‬تو‭ ‬اهل‭ ‬کجایی

کنار‭ ‬لبخند‭ ‬مهربانی‭ ‬خواهی‭ ‬گفت

من‭ ‬اهل‭ ‬دنیایم‭ …‬

و‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬دیگر‭ ‬شعار‭ ‬مرگ‭ ‬بر

و‭ ‬مرده‭ ‬باد

از‭ ‬یادها‭ ‬گریخته‭ ‬است

و‭ ‬تمامی‭ ‬مردم‭ ‬دنیا

زیر‭ ‬بیرق‭ ‬یک‭ ‬رنگ،‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬رنگ‭ ‬آزادی

سرود‭ ‬خواهند‭ ‬خواند

آن‭ ‬روز‭ ‬پرندگان‭ ‬از‭ ‬بیابان‌ها‭ ‬به‭ ‬خانه‭ ‬باز‭ ‬می‌گردند

و‭ ‬در‭ ‬جشن‭ ‬تولد‭ ‬پروانه‌ها

ماه‭ ‬هم‭ ‬چند‭ ‬مژه‭ ‬ی‭ ‬نور‭ ‬از‭ ‬مل‭ ‬مل‭ ‬دامنش‭ ‬را‭ ‬هدیه‭ ‬می‌کند

آن‭ ‬روز‭ ‬محبوب‭ ‬من

من‭ ‬برای‭ ‬تو‭ ‬ترانه‌ای‭ ‬خواهم‭ ‬سرود

و‭ ‬تو‭ ‬هم‭ ‬با‭ ‬اشاره‌ی‭ ‬پلکی

جواب‭ ‬جهان‭ ‬را‭ ‬خواهی‭ ‬داد

این‭ ‬است‭ ‬سرنوشت‭ ‬سپید‭ ‬و‭ ‬ساده‌ای‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬انتظار‭ ‬انسان‭ ‬است‭…‬

        ‬‮«‬علی‭ ‬صالحی‭ ‬–‭ ‬مجموعه‌ی‭ ‬یادت‭ ‬به‭ ‬خیر‭ ‬شادمانی‭ ‬بی‌سبب‮»‬

مدیریت سایت