جُنگ فرهنگی ماه دسامبر
مهمان: فردین صاحب الزمانی
میزبان: علی صدر
موضوع: ادبیات عامیانه کودکان و رونمایی از اپلیکیشن «نمکی و فلفلی»
جُنگ فرهنگی، یکی از برنامه های کانون فرهنگی ایرانیان سن دیگو است که از سال 2013 به طور مرتب در دومین یا سومین جمعه هر ماه برگزار شده است. در این سال ها بسیاری از هنرمندان، صاحب نظران، دانشمندان، شعرا و نویسندگان به عنوان مهمان در این برنامه شرکت کرده اند. برنامه ها یا به صورت سخنرانی یا مصاحبه انجام می شوند و با جلسه پرسش و پاسخ تمام می شوند. با آمدن پاندمی اجرای این برنامه ها به طور موقت با وقفه روبه رو شد ولی به زودی اجرا به صورت مجازی دوباره برقرار شد. چکیده نشست ماه دسامبر 2021 در زیر می آید.
مهمان برنامه ماه دسامبر جُنگ، فردین صاحب الزمانی، فیلمساز، تدوینگر و محقق در زمینه ادبیات عامیانه بودند. در ابتدا علی صدر، میزبان برنامه، به معرفی این هنرمند و سابقه فعالیت هایش پرداخت.
فردین صاحب الزمانی متولد 1342 است. او پس از تحصیل در رشته کارگردانی سینما در دانشگاه هنر، یکی از موسسین اولین استودیوی صداگذاری دیجیتال سینمایی در ایران بوده و خود صداگذاری و طراحی صدای فیلم های متعددی را انجام داده از جمله «بهشت از آن تو» ساخته علیرضا داودنژاد، «دختر دایی گمشده» اثر داریوش مهرجویی، «پله آخر» ساخته علی مصفا و… او پس از تجربیاتی در زمینه صداگذاری و تدوین، در سال 1389 اولین فیلم سینمایی خود را با نام «چیزهایی هست که نمی دانی» ساخت که از فیلم های تحسین‌شده سینمای ایران است و جوایزی بین المللی از جمله جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره کارلووی‌واری را به دست آورده است. او همچنین تدوینگر فیلم هایی چون «پله آخر» (علی مصفّا)، «در دنیای تو ساعت چند است؟» (صفی یزدانیان) و نیز چندین فیلم مستند بوده است.
علی صدر پس از معرفی، چنین ادامه داد که این جلسه اما درباره اپلیکیشن «نمکی و فلفلی» است که فردین صاحب الزمانی همراه با گروه بیست نفره اش بیش از 5 سال برای ساختنش کار کرده اند. سپس فردین صاحب الزمانی به اختصار از کوشش برای احیاء و حفظ فرهنگ عامیانه زبان فارسی در میان نسل های آینده به ویژه کودکان ایرانیان مهاجر گفت و شرحی داد از وسعت شاخه های گسترده فرهنگ عامه:از رقص های محلی یا ملی تا افسانه ها، داستان ها، موسیقی اقوام، تاریخ شفاهی، ضرب المثل ها، هزلیات، باورهای طبی، باورهای مردمی دربارهٔ بخت و شگون و چشم زخم، لالایی مادران، تعبیر خواب، آیین ها و سنّت ها برای هر موقعیت و مناسبتی. او سپس در توضیح برنامه ای که ساخته اند افزود که اپلیکیشن «نمکی و فلفلی» حدود 50 دقیقه انیمیشن است با یک قصه نوساخته و اریجینال که پر است از متل های قدیمی و ضرب المثل‌و شعرهای کودکانه، اصطلاحات و بازی ها و لالایی ها و… که از ادبیات عامیانه برگرفته اند.
پس از نمایش تکه هایی از این انیمیشن، علی صدر با اشاره به قدرت و تازگی داستان، از استفاده جالب و مناسب از ضرب المثل ها و شعرها و لالایی ها گفت که در طول تماشای داستان اصلی، تماشاگر شاهد این است که هر چند ثانیه یک داستان جدید از آن جدا می‌شود با شاخه هایی از بازی ها، متل ها و شعرهایی که از مناطق مختلف ایران آمده اند. او سپس با ابراز ناخشنودی از نقش کنونی بازی های کامپیوتری و فیلم هایی که در معرض دید کودکان هستند در تضعیف قدرت تصور و تخیل آن ها، با اشاره به داستان های فولکلور در زمان کودکی خود و هم نسلانش، به نقش تقویت قدرت تخیل در کودکان با شنیدن و تصور این افسانه ها و داستان ها پرداخت. سپس از اهمیت این اپلیکیشن در زنده نگه داشتن این بخش از زبان فارسی در میان بچه ها به ویژه در شکل انیمیشن که برای بچه ها جذاب تر است گفت و افزود که این اپلیکیشن حتی برای بزرگترها هم جذاب خواهد بود چون حتما یادها و خاطراتی از شعرها و داستان های استفاده شده در این کار را برایشان زنده خواهد کرد. او سپس به پانویس های مورد استفاده در اپلیکیشن اشاره کرد و از مهمان برنامه خواست در این مورد توضیحات بیشتری بدهد. فردین صاحب الزمانی گفت که ما می توانستیم این قصه ها را به صورت یک فیلم ارائه کنیم ولی آنچه ما را وادار کرد تا قصه را در قالب اپلیکیشن ارائه کنیم حجم زیاد توضیحاتی است که در پانویس ها آورده ایم. در طول تماشای قصه هر واژه یا اصطلاحی که برای بچه ها سوالی پیش بیاورد یا شاید حتی برای بزرگترهایشان، می توانیم با استفاده از علامت پانویس به توضیح گاه مفصلی که مثلا معنی این شعر یا اصطلاح یا ضرب المثل چیست یا کاربردش چه بوده است و غیره دست یابیم.
فردین صاحب الزمانی سپس با افسوس از بی توجهی به زبان فارسی در میان فارسی زبانان، آموزش را تنها راه توجه به این گنجینه فراموش شده زبان فارسی دانست و افزود که با اختصاص واحدهای درسی ادبیات عامیانه در مدارس آموزش فارسی می توان کودکان را با این بخش از فرهنگ آشنا کرد. او در پاسخ به سئوال علی صدر درباره محدوده سنی اپلیکیشن و بازی های جالبی که در کنار قصه تدارک دیده شده گفت با توجه به تنوع ادبیات عامیانه ای که در این قصه استفاده شده، بچه های از 4 سال به بالا می توانند از آن لذت ببرند؛ حتی اگر کاملا متوجه بخش هایی از قصه نشوند شعر و موسیقی و تصاویر زیبا می تواند کاملا آن ها را سرگرم کند اما در کنار قصه ها، مجموعه ای از بازی های ساده هم در اپلیکیشن وجود دارد برای آشنایی بچه ها با انواع غذاها و سوغاتی های مناطق مختلف ایران، سازهای ایرانی و حیواناتی که در انیمیشن به آن ها اشاره شده.
علی صدر سپس در پاسخ به یکی از حاضران اعلام کرد که این اپلیکیشن در فروشگاه های گوگل استور و اپ استور در دسترس قرار گرفته است.
در پایان جُنگ، هم حاضرین و هم مخاطبان آنلاین سوالات خود را مطرح کردند و فردین صاحب الزمانی به آنان پاسخ داد.
ویدئوی این برنامه در کانال یوتوب کانون موجود است.
