مهاجر و مهاجرت
هابیل و قابیل
خوانندگان گرامی،
همان طور که در شماره های قبل به آگاهی رسید این صفحه را اختصاص داده ایم به برخورد دیدگاه های دو برادر صوری با نام های هابیل و قابیل. این دو برادر که نقطه نظرهای متفاوت و حتی مخالف یکدیگر دارند خواسته ایم تا در هر شماره بحثی را مطرح کنند و نظرهای خود را بگویند. ما بدون هیچ قضاوتی این دیدگاه ها را ارائه می کنیم و قضاوت را بر عهدۀ شما می گذاریم. اگر خوانندگان گرامی نظری به طرفداری یا مخالفت با هر یک دارند می توانند آن را از طریق فرستادن ایمیل به آدرس پیک، با ما در میان بگذارند. گفتار این بار هم در رابطه با «مهاجر و مهاجرت» است.
قابیل: یه جایی خوندم که ده میلیون افغانی را دولت ایران از دو سال پیش تا حالا راه داده و بهشون اقامت داده که موقعی که احتیاج داره ازشون استفاده کنه. یعنی فعلاً که میلیون ها نفر از ایران فرار کردن، اونایی هم که موندن اکثراً با دولت مساله دارن و حرفشو نمی خونن، اینا رو آورده که به اصطلاح دموگرافی را عوض کنه. می گن اولاً به خاطر این که اینا همه مسلمونن، دوم این که آدمای تابعی هستن و گوش به فرمان، سوم این که کم توقعن و اعتراض و اعتصابم نمی کنن، یعنی در واقع برده وارد کردن. این دفه که مردم بریزن توی خیابونا و اعتراض کنن اینا رو می آرن واسه سرکوب.
هابیل: من راستش نمی دونم این اطلاعات چقدر درسته. ده میلیون خیلیه. یعنی یه چارم جمعیت افغانستان. آمار دقیقی من ندیدم. می دونم تا دو سه میلیون رو دولت قبلاً اعلام کرده بود. این خبرها دو سه جور اشکال دارن و به نظر من نباید هیچ جوری قبولش کرد؛ یکی همین رقم درشت، دوم این که اکثر جمعیت افغانستان سنّی هستن غیر از هزاره ها، خیلی هم متعصبن. نمی دونم دولت شیعۀ افراطی ایران چطوری بتونه روی سنی های افراطی حساب باز کنه که ازش دفاع کنن. بعدش هم تا بوده دولت افغان ها رو یا داشته اخراج می کرده یا شناسنامه و اوراق قانونی بهشون نمی داده. هر وقت هم مأموراش هوس کردن افغان ها رو بی دلیل زیر مشت و لگد گرفتن. داستان ها در این مورد نوشتن. من فکر می کنم خود دولت این جو ضد افغانی رو راه انداخته که توجه رو از مشکلات روزمره منحرف کنه. به نظر می رسه در این زمینه موفق تر از گذشته شده.
قابیل: نمی دونم ۸ میلیون، ۱۰ میلیون، ۱۵ میلیونن یا نه! مساله اینه که اینقدر زیادن که بعضی کلیپ ها رو که می بینم انگار توی کابلی، با یکی از دوستان تلفنی حرف می زدم می گفت افغان ها اوایل انقلاب هم خیلی بودن حتی مجاهدینشون دفتر و دستک هم داشتند. بعد کم شدن، حالا دوباره زیاد شدن. حتی موقعی که آمریکایی ها هم اونجا بودن باز میلیون ها افغانی توی ایران بودن. منظورم اینه که همیشه بودن ولی این همه نبودن. می گفت دولت دو هزار دلار می گیره بهشون اقامت می ده. می گفت خود مردم امکانات بهداشتی ندارن، مدرسه به اندازه کافی ندارن بعد این هام سربار شدن یعنی دولت هم می چاپدشون هم می خواد واسش مزدوری کنن.
هابیل: من واقعا نمی دونم این اطلاعاتت چقدر موثقه. ولی چیزی که باید در نظر گرفت اینه که همۀ مردم دنیا در درجۀ اول می خوان توی کشور خودشون در امنیت و رفاه باشن. هیچ کس واسۀ تفریح خودشو آواره و سربار یه جامعۀ دیگه نمی کنه که همۀ کاسه کوزه ها رو سرش بشکنن، بگیرنش و دیپورتش کنن. ببین توی این چند دهه چند میلیون ایرانی آواره شده. هزار خطر رو هم به جون می خرن تا زن و بچه هاشون رو به یه جای امن ببدن. خب اون افغان هام مث ما. حالا واسۀ اونا ایرون بی در و پیکر مقصد و مامن شده. ایرونی هام که هزار جور بدبختی دارن از یه طرف فریب تبلیغات دولتی رو می خورن که اینا باعث بدبختی شدن، از طرف دیگه من یه جور نژادپرستی هم درش می بینم.
قابیل: نمی فهمم تو چرا همه چیز رو می خوای توجیه کنی. یعنی فکر نمی کنی که دولت ایران از این بدبختا به عنوان مزدور استفاده می کنه؟ منکر اینی که چه فشاری اینا روی اقتصاد، روی سیستم آموزشی، سیستم بهداشتی و مسکن می ذارن و به علاوه این که توی اینا چقدر دزد و جانی هم هست. اونا طوری بار اومدن که سر بریدن آدم با مرغ واسشون یکیه. نژادپرستی چیه دیگه! چطور اونا رو با مهاجرین ایرونی مقایسه می کنی؟ ایرونی ها توی هر کشوری رفتن، هزار خاری رو به جون خریدن ولی سربار اون ملت نشدن. ایرونی الان همه جای دنیا پخش شدن خیلی زود هم خودشونو مستقل کردن، چون کارین، سواد دارن، مبتکرن. هر چی مواد مخدر هم هست افغانا می آرن.
هابیل: یعنی می خوای بگی که اینایی به این بحث ها دامن می زنن از روی نژاد پرستی نیس؟ اینا نسبت به عرب ها هم همین احساس رو دارن. فکر می کنی اگه مهاجرین از روسیه و اوکراین بودن هم همینجوری باهاشون برخورد می شد؟ دولت ایران هم جدا از این نیس و دقیقاً از این احساس استفاده می کنه. اصلاً خودت به این دلایلی که گفتی گوش کن، اینا غین حرفای ترامپه درباره مکزیکی ها و غیر سفیدها. تا حالا شنیدی از مهاجرین اوکراینی که این همه اومدن شکایت کنن؟ اونم همۀ کاسه کوزه ها رو سر مهاجرین می شکنه. قانونی و غیرقانونی هم فرقی نداره. رنگ پوسته که مهمه. اونم همین جور دشمن تراشی می کنه. مگه نگفت مهاجرهای اهل هایتی سگ و گربه های مردم رو می خورن؟ بگذریم که اون مهاجرین همه قانونی هستن. واسۀ چی اینا رو می گه؟ که نفرت ایجاد کنه. مگه نمی گه مواد مخدر رو هم این بدبختا که از مرز جنوب می آن می آرن. در حالی که همۀ مراجع آماری نشون میده نود در صد مواد مخدر از راه های ترانزیتی و قانونی وارد می شن. منتهی مرزبانا فقط می تونن حداکثر ده درصد وسایل نقلیه رو وارسی کنن. همش دروغه. واسه این که این پناهنده ها رو راه ندن و خلاف کاری های خودشون رو توجیه کنن.
قابیل: یعنی تو قبول نداری که کشوری که خودش کارش لنگه، هفتاد درصد مردمش هم زیر خط فقرن، نه به اندازۀ کافی مدرسه دارن و نه کار و بهداشت، این همه مهاجر چه فشاری می ذاره روی مردم. هر چقدر هم آدم می خواد با انسانیت رفتار کنه و مهمون نوازی کنه، آخه حدی داره. حالا به فرض این که تو می گی دولت خودش اینا رو نیاورده؛ که از این دولت هیچی بعید نیس. پس دولت بی عرضهس که نمی تونه مرزهاشو کنترل کنه. این همه جمعیت اضافه کرده بدون این که بتونه سیرشون کنه. ببین، شاید تو دُرُس بگی، من شاید همه چیزو دربارۀ اوضاع ایران ندونم ولی اینجا رو که می بینم. اروپا رو که می بینم. همین ایالات جنوبی ببین چه خبره! آخه مگه می شه این همه پناهنده سیاسی باشن. روزی چند هزار نفر پیاده از مرز رد می شن و تقاضای پناهندگی می کنن. تازه حالا که مثلاً دارن جلوش رو می گیرن، جیره بندی کردن به روزی هزار و پونصد نفر؛ آخه مگه می شه؟ این سیاست درهای باز بایدن باعث این موج ها شده والا ترامپ کاملاً تونسته بود جلوشو بگیره. اینجا این شکلی، تو اروپا که همه جا رو مهاجرین افریقایی و عرب پر کرده. مردم محلی دیگه کارد به استخونشون رسیده. واسه همینه که احزاب دست راستی اینقدر قوی شدن. فقط به خاطر موضع ضد مهاجرشون.
هابیل: ببین، هیچ کس طرفدار بی در و پیکری و بی قانونی نیس، مشکل اصلی اقلاً توی آمریکا که خودمون می بینیم از کمبود منابعه. سیستم خرابه! مال عهد دقیانوسه! قاضی مهاجرت کم دارن؛ کارمند و مرزبان کم دارن. قوانین باید به روز بشه. مرتب هم هر کسی می آد سر کار حرفشو می زنه ولی باز هم همون آش و همون کاسه. ترامپ هم با اون همه ژست و سر و صدا یه بیست مایل دیوار کشید که مکزیک هم پولشو نداد! مردم رو کرد توی قفس. بچه ها رو از پدر مادرها جدا کرد. یادمون که نرفته، همین چند سال پیش بود. می گن بودجه نداریم! می دونی با این پولی که به ناتانیاهو دادن که مردم غزه رو قتل عام کنه تمام این مسائل رو می تونستن حل کنن؟ می دونی با این پولا چقدر کار می تونستن در آمریکای لاتین راه بندازن که مردم از لاعلاجی راه نیافتن بیان اینجا؟ این سیاستمدارا همیشه شیپور رو از سر گشادش می زنن. توی اروپا هم به همین ترتیب. نمی تونی بری توی اون کشورای بدبخت جنگ راه بندازی و مردم رو بدبخت کنی بعد گلایه کنی که چرا اینقدر پناهنده و مهاجر داری! ببین توی همین بیست و چند سال گذشته با لشگرکشی به افغانستان و عراق، بعد لیبی و سوریه، با محاصره اقتصادی این کشورها مث کوبا و ونزوئلا چقدر پناهنده و مهاجر تولید شده؟ تو می دونستی که یک چهارم جمعیت ونزوئلا آوارۀ این ور و اون ور شدن. از این مثال ها زیاده. منظور من اینه که سیاست های ماجراجویانه و جنگ طلب ـ توسعه طلب آمریکا و کشورهای به اصطلاح دوست این عواقب رو هم داره. حالا که این سیل راه افاده باید جوابگو باشن. خیلی ها، به خصوص همفکرای تو می گن مشکلی با مهاجرت قانونی ندارن، با غیر قانونی ها مخالفن. ترامپ که می گه همۀ بیست میلیون مهاجر غیر قانونی رو می خواد جمع کنه و بریزه بیرون! چطوری؟ خودشم نمی دونه. حالا مثلاً می خوای قانونی مهاجرت کنی؛ می دونی چند سال طول می کشه؟ یه چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ سال که تازه جوابت رو بدن. خب یارو پا می شه غیرقانونی می آد. اینا باید سیستم رو درست کنن، که کاملاً هم عملیه.
تازه به قول معروف سر گنده زیر لحافه؛ از این به بعد سیل مهاجرین محیط زیستی هم اضافه می شه. کسایی که به خاطر طوفان، خشکسالی، آتیش و بالا اومدن سطح آب دریا و سیل خونه و زندگیشون رو از دست دادن و آواره شدن.
قابیل: تو دیگه خیلی بدبینی! من این بحث مهاجرین محیط زیستی رو قبول ندارم فکر می کنم دموکراتا اینو علم می کنن که مردم رو بترسونن. ولی این حرف ترامپ هم که همه رو می گیرن بیرون می کنن هم عملی نیس. اینا آدم ندارن مرزها رو کنترل کنن؛ حالا می خوان بیافتن توی همۀ شهرا غیرقانونی ها رو جمع کنن و اخراج کنن، خانواده ها رو ازهم بپاشونن. این حرف های ترامپ روی طرفدارانش اثر داره ولی واقعاً عملی نیس. مساله اینه که چه توی ایران، چه توی اروپا و آمریکا یه کاری باید بشه. به نظر من اگه دولت ها بخوان می تونن جلوش رو بگیرن. من شک ندارم که دولت ایران خودش به این کار دامن می زنه. شاید هم خودش شایعه راه می اندازه. اصلاً از اینا بعید نیس. خب مردم هم زورشون می آد که توی سیستان بلوچستان مدرسه و بهداری ندارن بعد یه عالمه مهاجر اومده که اون یه لقمه نونم از اون بدبختا بگیره.
هابیل: خوبه که اقلاً یه خورده سمپاتی به اونا داری. مساله اینه که خیلی از افغانا در ایران موندنین. مث مکزیکی های اینجا؛ خیلی هاشون ایران متولد شدن، زن و بچه دارن ولی می دونی که خیلی از بچه های افغان شناسنامه هم ندارن، مدرسه هم نمی تونن برن. چند هفته پیش توی یه مراسمی دربارۀ یکی از سازمان های خیریه توی ایران گزارش می دادن که مدرسه ای هم برای بچه های افغان درست کردن. یکی سوال کرد که ایران خودش این همه بچۀ کار و بی سواد داره حالا چرا واسۀ افغانا مدرسه ساختن؟ طرف جواب داد که این بچه ها بالاخره توی این کشورن، اگه مدرسه نرن احتملاً خلافکار و سربار جامعه می شن. اون موقع خرجشون واسۀ کشور خیلی بیشتر می شه تا این که از الان درس بخونن و عضو موثری واسۀ جامعه بشن. خیلی از جوابش خوشم اومد. این مساله همه جا صدق می کنه. ماها همه مهاجریم. ما باید بیشتر از همه نسبت به مهاجرین همدردی داشته باشیم و کمکشون کنیم، نه اینکه همۀ کاسه کوزه ها رو سر اونا بشکنیم.