وضعیت بحرانی مهاجرت در آمریکا
هوشیار افسر
مقدمه
مسئلۀ مهاجرت با تاریخ آمریکا به طور عام و با تاریخچۀ جامعۀ ایرانیان در ایالات متحده به طور خاص در هم تنیده است. از آنجا که تعداد مهاجرین در سرحدات جنوبی آمریکا آهنگ افزایش می زند و ترکیب جمعیت مهاجرین بی سابقه است، وضعیت کنونی مهاجرت از همۀ زوایا ویژگی های یک بحران را دارد. بنا بر یک نظرسنجی گسترده با بیش از پنج هزار شرکت کننده که از طرف مرکز تحقیقاتی پیو (Pew Research Center) در ماه ژانویه امسال انجام شد، ۴۵٪ شرکت کنندگان وضعیت کنونی مهاجرت در آمریکا را یک «بحران» (crisis) نامیدند و ۳۲٪ این وضعیت را یک «مشکل عمده» (major problem) دانستند. [۱] نظر به درجۀ بالای سیاسی\تبلیغاتی شدن این معضل، من در این نوشته از اصطلاح وضعیت بحرانی استفاده می کنم. هدف این نوشته نگاهی به جوانب مختلف این وضعیت، ارتباط آن با معضل عدالت نژادی، راه های برون رفت از این وضعیت بحرانی از دیدگاه صاحبنظران و متخصصین و تاثیر آن بر جامعه ایرانیان در آمریکا است.
ابعاد وضعیت بحرانی
با داشتن یک پنجم همۀ مهاجرین دنیا، ایالات متحده در برگیرندۀ بیشترین تعداد مهاجرین در جهان است. در سال های اخیر تعداد مهاجرین در آمریکا افزایش چشمگیری داشته است. بر مبنای گزارش مرکز تحقیقاتی پیو جمعیت کل مهاجرین در آمریکا در سال ۲۰۲۳ به ۴۷/۸ میلیون نفر رسید و تنها در مدت یک سال ۱/۶ میلیون نفر افزایش یافت. [۲] این ارقام همۀ گروه های مهاجرین، از شهروندان نسل اولی تا مهاجرین بی مدرک و متولدین همۀ کشورهای جهان را شامل می شود.
تنها در ماه دسامبر ۲۰۲۳، نزدیک به دویست و پنجاه هزار مهاجر در مرز مکزیک در جنوب آمریکا با مرزبانان ایالات متحده برخورد داشتند. [۳] این مهاجرت انسانی یک رکورد جدید در این زمینه بود و رکورد سابق دویست و بیست هزار مهاجر و مربوط به ماه مارس سال ۲۰۰۰ بود.
این وضعیت به یک موضوع حاد در کارزار انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده تبدیل شده است و متاسفانه تبدیل به دستاویزی برای مهاجرستیزی و سرزنش مهاجرین به عنوان عامل اصلی مشکلات اجتماعی و اقتصادی نظیر ناامنی، بیکاری و حتی کمبود مسکن شده است. اغراق در این زمینه از طرف کارزار انتخاباتی ترامپ به جایی رسیده که وی در مناظرۀ ماه سپتامبر با کامالا هاریس، بدون ارا‌ئۀ هیچ مدرک معتبری مهاجرین کشور هائیتی ساکن در شهر اسپرینگ فیلد ایالت اوهایو را به دزدی و خوردن سگ و گربه ها متهم کرد.
وجوه تمایز وضعیت کنونی با ادوار گذشته
بر خلاف تصور بسیاری و علی رغم افزایش چشمگیر جمعیت مهاجرین بی مدرک، بر مبنای ارزیابی معتبر مرکز تحقیقاتی پیو تعداد این گروه هنوز مادون بالاترین جمعیت این دسته از مهاجرین در سال ۲۰۰۷ که بالغ بر ۱۲/۲ میلیون نفر بود قرار دارد. [۴] بر مبنای همین گزارش در پایان سال ۲۰۲۲، جمعیت مهاجرین بی مدرک حدود یازده میلیون نفر تخمین زده شده است. این واقعیت خود نشان دهندۀ درجۀ اغراق کارزار انتخاباتی ترامپ است که ادعا می کند ساختار اجتماعی و امنیتی کشور به خاطرحضور مهاجرین بی مدرک در حال فروپاشی است.
شاید بارزترین وجه تمایز وضعیت کنونی با گذشته، ترکیب نوین ملیتی مهاجرینی است که از مرز جنوبی آمریکا و مکزیک قصد دارند وارد خاک ایالات متحده شوند؛ در گذشته اکثریت مهاجرین از شهروندان مکزیک بودند در حالی که هم اکنون تعداد مهاجرین اهل کشورهای دیگر آمریکای مرکزی به همراه مهاجران کوبایی و به ویژه مهاجران ونزوئلایی از مهاجران مکزیکی پیشی گرفته است. [۵] با وجود این که بحران سیاسی اقتصادی در ونزوئلا از سال ۲۰۱۵ تا به حال به مهاجرت ۷/۷ میلیون نفر از اهالی این کشور منجر شده است تا سال های پس از پاندمیک کوید، مشخصاً سال ۲۰۲۲، ایالات متحده در دسترس این مهاجران نبود. آنچه به افزایش چشمگیر مهاجران ونزوئلایی در سال های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ انجامید، باز شدن گذرگاه جنگلی صعب العبور دَریَن (Darin jungle crossing)، واقع در مرز کلمبیا و پاناما، توسط مهاجرین اهل هائیتی در سال ۲۰۲۱ بود. در سال ۲۰۲۳ مهاجرین ونزوئلایی ۳۲۵،۰۰۰ یا ۶۸٪ از بیش از پانصد هزار عبور کننده از گذرگاه دَریَن را تشکیل می دادند. [۶] پس از رسیدن به آمریکای مرکزی، مهاجران از سه کشور گواتمالا، هندوراس و السالوادور و سپس مهاجرین مکزیکی نواحی نیازمندتر آن کشور به این گروه ملحق می شوند. این ترکیب جدید آهنگ افزایش تعداد مهاجرین را رقم زده است.
افزایش شتابناک تعداد مهاجرین در مرز جنوبی آمریکا در طول دو سال گذشته و همزمانی آن با کارزار انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا به اوج گیری تحریفات واقعیت های اقتصادی و اجتماعی حضور مهاجران در شهرهای آمریکا منجر شده است. ابعاد بی سابقۀ این تحریفات دیگر وجه تمایز بارز وضعیت کنونی با گذشته است. شکی نیست که وضعیت بحرانی کنونی و چشم انداز تشدید آن در سال های آینده فشار فزاینده ای بر ساختار خدمات بهداشتی و آموزشی وارد کرده است و نیاز به سیاست های کارساز از سوی دولت در ابعاد فدرال و ایالتی دارد و این نوشته در ذیل به اقدامات انجام شده و دیدگاه های متخصصین خواهد پرداخت. در عین حال دروغ هایی همچون دزدی و تناول سگ و گربه ها در شهر اسپرینگ فیلد ایالت اوهایو توسط مهاجرین اهل هاییتی که عدم صحت آن بارها اثبات شده است [۷] و به گرایشات برهنۀ نژادپرستانه علیه مهاجرین رنگین پوست آلوده است و ادعای نادرست در مورد افزایش جنایت و ناامنی که نافی گزارشات رسمی سازمان های دولتی در خصوص کاهش جرایم جنایی در سال های اخیر هستند [۸] به برون رفت از وضعیت بحرانی کنونی کمکی نمی کنند و به تنش های اجتماعی دامن می زنند.
مهاجرستیزی و نژادپرستی
در طول تاریخ آمریکا از ۱۷۹۰ تا به امروز، مهاجرستیزی و نژادپرستی به موازات یکدیگر تقلیل و تشدید شده اند. [۹] شاید بارزترین نمود تحول عدالت نژادی پابه پای گسترش حقوق مهاجرین در آمریکا قانون فدرال مهاجرت ۱۹۶۵ بود که کمتر از دو ماه پس از تصویب قانون فدرال حق رای همان سال در ۳ اکتبر ۱۹۶۵ پس از تصویب کنگره توسط رییس جمهور وقت لیندون جانسون، امضا شد. این قانون با الغای «فرمول ریشه های ملیتی» (National Origins Formula) مصوبۀ قانون فدرال ۱۹۲۱ که با هدف حفظ هویت اروپای غربی و شمالی آمریکا به طور عریان مانع مهاجرت اهالی آسیا، آفریقا و حتی اروپای جنوبی و شرقی به آمریکا بود، راه را برای مهاجرت همۀ انسان ها باز کرد. مفاد قانونی نظیر مهاجرت از طریق نسبت خانوادگی، ازدواج و قابلیت تخصصی و حرفه ای صرف نظر از ریشۀ ملیتی و نژادی به نحوی عدالت نژادی را به امر مهاجرت نیز بسط داد. قانون فدرال مهاجرت ۱۹۶۵ در هموار کردن راه مهاجرت ایرانیان به آمریکا نقشی محوری ایفا کرد. بدون موازین حقوقی این قانون، جامعه ایرانیان در آمریکا نمی توانست به وسعت و قدرت کنونی خود برسد.
بخش قابل توجهی از مهاجرین که از مرز جنوبی با مکزیک وارد آمریکا شده اند تقاضای پناهندگی سیاسی کرده اند. تعداد متقاضیانی که در انتظار پردازش تقاضانامۀ خود هستند تا پایان سال ۲۰۲۳ یک میلیون نفر افزایش یافت. [۱۰] لازم به تاکید است که ایالات متحده رسماً «پروتکل مربوط به وضعیت پناهندگان ۱۹۶۷» را که یک قانون الزام آور سازمان ملل متحد است امضا کرده است و کنگره نیزاین قانون را در سال ۱۹۶۸ تایید کرد. به عبارت دیگر دریافت و پردازش تقاضانامۀ پناهندگی سیاسی قانون فدرال ایالات متحده محسوب می شود و دولت ملزم به اجرای آن است. [۱۱] علاوه بر وجه قانونی پناهندگی سیاسی، اصل ۱۴ اعلامیه حقوق بشر تاکید می کند که «هر کس حق دارد (برای در امان ماندن) از آزار و شکنجه درخواست پناهندگی کند و از آن بهره مند شود.»
راه های برون رفت از وضعیت بحرانی
برخلاف بسیاری از تبلیغات کارزار انتخاباتی ترامپ که تنها وعدۀ اخراج همۀ مهاجرین بی مدرک را می دهد، وضعیت بحرانی مهاجرت در آمریکا راه حل های اقتصادی و حقوقی کوتاه مدت و درازمدت نیز دارد. نخست جا دارد با فرض بر اینکه اخراج همه مهاجرین بی مدرک عملی است (که خود فرضیه ای بسیار سوال برانگیز است) به عواقب اقتصادی آن بپردازیم. بر مبنای گزارش موسسۀ پیترسون، مهاجرین بی مدرک 6/4 درصد نیروی کار آمریکا (5/7 میلیون نفر) را تشکیل م یدهند و اخراج همۀ آنان به افزایش چشمگیر تورم (تا 1/3 درصد) و کاهش ۵ درصدی تولید ناخالص داخلی (Gross Domestic Product) آمریکا منجر خواهد شد. معنای چنین تغییراتی در شاخص های اقتصادی مزبور جز شوکی عظیم به اقتصاد آمریکا و بحرانی فراگیر نیست. [۱۲]
راه حل های اقتصادی و حقوقی وضعیت بحرانی مهاجرت در آمریکا چه هستند؟ در ژوئن ۲.۲۲ بیانیۀ لوس آنجلس برای مهاجرت و محافظت (Los Angeles Declaration on Migration and Protection) با شرکت وامضای ۲۲ کشور از نیمکرۀ غربی و به ابتکار دولت بایدن راهکارهای عملی را برای مدیریت وضعیت مهاجرین ارائه کرد. [۱۳] این بیانیه که مورد استقبال اقتصاددانان برجسته ای نظیر آدام توزی (Adam Tooze) از دانشگاه کلمبیا در نیویورک قرار گرفت، کشورهای امضا کننده را متعهد می کند که با پرداختن به علل ریشه ای مهاجرت بی قاعده، گسترش مسیرهای منظم مهاجرت، مبارزه با قاچاق انسان، بهبود محافظت از مهاجرین آسیب پذیر، ایجاد یک سیستم هشدار اولیه برای بحران های بزرگ مقیاس و تقویت گفتگو و همکاری تحولی بنیادین در وضعیت مهاجرین ایجاد کنند. [۱۴] آدام توزی با وجود تمجید از این بیانیه و راهکارهای عملی آن، انتقاداتی نیز از دولت بایدن داشت که علی رغم ابتکار عمل در این زمینه با اختصاص تنها چهار میلیارد دلار در چهار سال این برنامه را دچار کمبود منابع کرده است و مانع موفقیت آن شده است. پروفسور توزی بر این باور است که با اختصاص ده برابر این بودجه این برنامه که دارای جوانب موثری در زمینه های توسعۀ پایدار کشاورزی، تشویق کارآفرینی و بهبود زنجیرۀ تامین است، موفق خواهد شد. با در نظر گرفتن بودجۀ نظامی ۹۱۶ میلیارد دلاری آمریکا در سال ۲۰۲۳ [۱۵] و کمک های نظامی ده ها میلیونی به اوکراین و اسرائیل، اختصاص ده میلیارد دلار در سال به حل بنیادی معضل مهاجرت غیر قابل تصور نیست.
علاوه بر این راه حل های کوتاه مدت حقوقی نظیر افزایش تعداد قضات امور مهاجرت و به ویژه قضات امور پناهندگی و تسریع پردازش تقاضانامه های پناهندگی مهاجرت نیز می تواند وضعیت بحرانی کنونی را بهبود بخشد.
سخنی در پایان
وضعیت بحرانی مهاجرت در آمریکا یک شبه پدید نیامده است و یک شبه نیز حل نخواهد شد. تاریخ مهاجرت در آمریکا به ما می آموزد که همۀ ایرانیان ساکن در آمریکا، از شهروندان ایرانی ـ آمریکایی تا دارندگان کارت سبز، تا ایرانیان دارای ویزاهای قانونی تا پناهندگان سیاسی و مهاجرین بی مدرک همه و همه صرف نظر از گرایشات فکری و عقیدتی شان از تحولات مثبت در زمینۀ مهاجرت سود خواهند برد و از تشدید وضعیت بحرانی کنونی صدمه خواهند دید. قانون فدرال مهاجرت ۱۹۶۵ راهگشای عدالت اجتماعی برای همۀ مهاجرین گشت و برای ما ایرانیان به ویژه در دهه های تروماتیک انقلاب، جنگ و نابسامانی های اجتماعی، نوید بخش آیندۀ بهتری شد. اتحاد و همدلی همبود ایرانیان در آمریکا و همبستگی با دیگر همبودهای مهاجرین به همراه حمایت از سیاست های سازنده و کارساز در امور مهاجرت ضرورتی بنیادی برای آینده ای بهتر در ایالات متحده آمریکا است.
پانویس ها
[۱] ـ https://www.pewresearch.org/politics/2024/02/15/how ـ americans ـ view ـ the ـ situation ـ at ـ the ـ u ـ s ـ mexico ـ border ـ its ـ causes ـ and ـ consequences/
[۲] ـ https://www.pewresearch.org/short ـ reads/2024/09/27/key ـ findings ـ about ـ us ـ immigrants/
[۳] ـ https://substackcdn.com/image/fetch/f_auto,q_auto:good,fl_progressive:steep/https%3A%2F%2Fsubstack ـ post ـ media.s3.amazonaws.com%2Fpublic%2Fimages%2F8e1ed3c2 ـ 8390 ـ 4765 ـ 92e9 ـ f10118ca3048_1368x1158.png
[۴] ـ https://www.pewresearch.org/short ـ reads/2024/07/22/what ـ we ـ know ـ about ـ unauthorized ـ immigrants ـ living ـ in ـ the ـ us/
[۵] ـ https://adamtooze.substack.com/p/chartbook ـ 297 ـ the ـ american ـ migration#:~:text=What%20has%20changed%20is%20the%20composition%20of%20the%20unauthorized%20migrant%20population.%20Today%20alongside%20migrants%20from%20Mexico%2C%20unauthorized%20migrants%20from%20Central%20America%2C%20Caribbean%20and%20South%20America%20add%20another%203.5%20million
[۶] ـ https://adamtooze.substack.com/p/chartbook ـ 297 ـ the ـ american ـ migration
[۷] ـ https://www.nbcnews.com/politics/donald ـ trump/trump ـ fringe ـ online ـ claim ـ immigrants ـ eating ـ pets ـ debate ـ trump ـ rcna170759
[۸] ـ https://www.nytimes.com/2023/12/29/us/crime ـ data ـ fbi ـ homicides.html
[۹] ـ https://racism.org/articles/citizenship ـ rights/immigration ـ race ـ and ـ racism/10417 ـ addressing ـ the
[۱۰] ـ https://www.pewresearch.org/short ـ reads/2024/07/22/what ـ we ـ know ـ about ـ unauthorized ـ immigrants ـ living ـ in ـ the ـ us/#:~:text=The%20U.S.%20unauthorized,the%20end%20of%202023.
[۱۱] ـ https://www.law.cornell.edu/uscode/text/8/1158
[۱۲] ـ https://www.piie.com/sites/default/files/2024 ـ 06/2024 ـ 06 ـ 26warwickppt.pdf
[۱۳] ـ https://losangelesdeclaration.com/
[۱۴] ـ https://adamtooze.substack.com/p/chartbook ـ 297 ـ the ـ american ـ migration#:~:text=It%20commits%20its,dialogue%20and%20collaboration.
[۱۵] ـ https://www.statista.com/statistics/262742/countries ـ with ـ the ـ highest ـ military ـ spending/#:~:text=The%20United%20States%20led%20the,to%202.4%20trillion%20U.S.%20dollars.
